سیستم ساختمانی سه بعدی یا جعبه ای Three-dimensional or box systems. در این سیستم قطعات پیش ساخته به شکل مکعب مستطیل تو خالی هستند که ساختمان مورد نظر با کنار و روی هم قرار دادن این جعبه ها ساخته می شود. این مکعب ها از اجزای سقف و کف و دیوار ساخته شده اند. این سیستم می تواند بصورت بتن ریزی درجا در قالب های جعبه ای و یا مونتاژ نمودن اجزای پانلی(Preassembly) تولید گردد.
در هر دو حالت سیستم می تواند با مقادیر و سطوح متفاوتی از فعالیت های پایانی از قبیل نازک کاری دیوار و کف (wall and floor finish)، عایق کاری(thermal insulation)، سیم کشی ،کانل کشی و تجهیزات الکتریکی(electrical wiring and fixtures)، لوله کشی و مونتاژ تجهیزات(plumbing) ، چارچوب های درب و پنجره(door and window frames) و نقاشی درب و دیوار (painted and glazed doors and windows) و حتی نصب کابینت های آشپزخانه ای (kitchen cupboards) ، قبل از انتقال مدول کامل به سایت احداث تولید گردد.
انواع مختلف سیستم سه بعدی:
انواع شیوه های تولید و نصب این سیستم عبارتند از :
- Separate units
- “Checkerboard” pattern
- Custom Home Construction
نکاتی درباره سیستم های سه بعدی:
اندازه مدول های سه بعدی تابعی از ملاحضات حمل و نقل و نصب می باشد. بطور مثال در اغلب کشور ها محدودیت ارتفاع (۲٫۸۰–۳٫۰۰ m) و محدودیت عرض (۳٫۵۰–۴٫۰۰ m) از نظرمقررات ترافیکی وجود دارد که این خود منجر به محدودیت ابعاد می گردد. از نظر طول نیز از نظر کامیون های حمل آنها وجود دارد،
وزن تقریبی مدول کامل هم به دلیل محدودیت حمل وزن تریلر ها در حدود ۳۰۰–۴۰۰ kN خواهد بود. مدول های ساخته شده با یتن های سبک می توانند مقداری بزرگتر باشند.
مدول های سه بعدی می توانند از لحاظ نازک کاری و دیگر فعالیت های تکمیلی ، کامل تر از قطعات پیش ساخته باشند. در این حالت ماکزیمم کاهش نیروی کار در سایت احداث وجود دارد. از سوی دیگر این سیستم انعطاف کمتری از نظر تنوع ساخت نسبت به سیستم های خطی و پانلی که قابلیت استفاده در هر گونه نقشه معماری را دارند، دارد. محدودیت دیگر این سیستم وزن و حجم بالای آن و مشکلات حمل و نقل مرتبط با آن است.
نکته آخر اینکه استفاده این سیستم در حالت بیش از دو یا سه بسته، نیازمند در نظر گرفتن یک ساختار اسکلتی دیگر می باشد که این نیز از رقابت پذیری و انعطاف پذیری این سیستم در مقایسه با سیستم های خطی و پانلی می کاهد.
محدودیت های سه گانه فوق دامنه کاربرد این سیستم را کاهش می دهد. در نتیجه در مواردی که مزایای آن بر معایب آن غلبه کند امکان کاربرد آن وجود دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره می کنیم:
۱) در ساختمان های کوچک:
بطور مثال در خانه های تک خانوار، واحد های بهداشتی، دفاتر اداری سیار، متل ها دارای اتاق های تک خوابه و دو خوابه، قرار گاه های نظامی. نمونه ای از طرح های معماری این سیستم ها ارایه شده است :
آپارتمان
سرویس بهداشتی
نمازخانه
۲) در ساختمان های چند طبقه ای که هماهنگی کامل بین ابعاد مختلف مدول ها در طبقات مختلف وجود داشته باشد.
۳) در سایت های احداثی که کمبود و یا عدم امکان استفاده از مهارت نیروی کار، به ویژه به منظور کارهای تکمیلی و ظریف کاری وجود دارد.
۴) در موقعیت هائی که سرعت و سادگی احداث و نصب اهمیت بالائی داشته باشد. این امر ممکن است در مواردی که شرایط محیطی سخت به همراه خطرات ویژه احداث در سایت ایجاد می کند، به وقوع بپیوندد.
